بازشناسی مفهوم «شهر پایدار» براساس رهیافت‌های مختلف اخلاق زیست‌محیطی با تأکید بر دیدگاه اسلام

هزاره سوم، دوره‌ای از سکونت بشر بر روی زمین است که برای نخستین بار در تاریخ، اکثریت جمعیت جهان شهرنشین هستند و آنچه قطعی است، شهرها در آینده به دلیل ایجاد تنش‌های زیست محیطی با چالش‌های متعددی مواجه خواهند بود. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که حکمرانی زیست محیطی هر چند برای اجرای سیاست‌های توسعه شهری پایدار یک شرط ضروری است، امّا قادر به مهار خودبینی و خودخواهی انسان، علّتِ حقیقی بروز مشکلات زیست‌محیطی، نیست. اگر سناریوهای «شهر خبیث» و «پراکندگی شهری»، به ترتیب وضعیت بدترین و بد را برای آینده شهرها ترسیم می‌کنند، سناریوهای «بدل شهر پایدار» و «شهر پایدار» گذار از وضعیت‌های بدترین و بد را در جهت رسیدن به وضعیت خوب فراهم می‌سازد تا رسیدن به وضعیت خوب‌ترین (شهر طیّب). با تأکید بر حکمرانی، قصد و انگیزه از رفتار اخلاقی با طبیعت به اهدافی محدود می‌شود که نمی‌تواند در افراد تحرک لازم را برای انجام فعل اخلاقی ایجاد کند. عمل اخلاقی با طبیعت، عملی که معطوف به خیر آدمی شود، به طور همزمان، علاوه بر نظام به هم پیوسته و بسیار یکپارچه از قوانین رسمی و غیررسمی، نظام‌های قانون‌گذاری و شبکه بازیگران در تمام سطوح جامعه بشری (از سطح محلی تا جهانی)، همچنین به تغییر در نگرش انسان و آگاهی او از اینکه، «خداوند بر همه چیز محیط است»، وابسته است.